Neşet KARADAĞ/ ADANA (AHT)

Nöroloji Uzmanı Dr. Yaprak Alper, stres, kullanılan ilaçlar ya da bazı metabolik hastalıklar sonucu ortaya çıkabilen el titremelerinin hafife alınmamasını, önemsenmeyen bu titremelerin kimi zaman Parkinson gibi çok önemli nörolojik hastalıkların ilk belirtisi olduğunu söyledi. Dr. Alper, "O nedenle hiçbir titremenin ?sakinleşince geçer!' diye küçümsenmemesi gerekiyor" dedi.

Nöroloji Uzmanı Dr. Yaprak Alper, tıpta 'tremor' olarak adlandırılan el titremesi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

EL TİTREMESİ NASIL OLUŞUYOR
Titremenin, sabit bir eksen etrafında tekrarlayıcı, istemsizce oluşan, ritmik, sallanma şeklinde oluşan bir eklem hareketi olduğuna dikkat çeken DR. Alper, bu eklem hareketinin ellerde, kollarda, başta, ses tellerinde ve bacaklarda görülebildiğini belirtti. Titremeye, özellikle, stres, korku, hipertiroidizm ya da hipokalsemi (vücutta kalsiyum miktarının azalması) gibi metabolik durumlar ile bazı ilaçlar ve uyarıcıların neden olduğunu belirten Dr. Alper, Parkinson hastalığı ve bazı hareket bozuklukları da bu nedenler arasında yer aldığını kaydetti.

TANI ÇOK ÖNEMLİ
Titreme yakınması olan kişinin, buna eşlik edebilecek hastalıklar açısından değerlendirilmek amacıyla bir nöroloğa başvurması gerektiği uyarısında bulunan Dr.Alper, "Kullanılan bir ilacın dozunu ayarlayarak bu sıkıntıyı sona erdirmek mümkün oluyor. Kimi zaman da çok önemli bir hastalığın ilk ve tek bulgusu olarak ortaya çıkan tremora tanı konması hayati önem taşıyor" dedi.

KAFEİN ALIMINDAN VE STRESTEN UZAK DURUN
Dr. Alper, özellikle esansiyel ve fizyolojik titremeler, kafein alımı, stres, sıkıntı ve fiziksel yorgunlukla artış gösterdiğini, bunlardan kaçınmanın el titremesini azalttığına dikkat çekti. Dr. Alper, titremenin önlenmesi için uygulanan tedaviyi de şöyle açıkladı:

NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?
"Tremorun tedavisi nedene bağlı olarak belirleniyor. Bir ilacın yan etkisi olarak ortaya çıkan titremede, dozaj azaltılması ya da ilacın tamamen kesilmesi gündeme geliyor. Parkinson hastalığına bağlı bir tremor görülüyorsa, o yönde tedaviye başlanıyor. Esansiyel tremorun tedavisinde kullanılan farklı gruplardan ilaçlar var. Öte yandan eğer titreme strese bağlı ise psikolojik destek ve stres yönetimi konusunda hastanın bilgilendirilmesi önem taşıyor. Metabolik bozukluklardan kaynaklanan tremorda ise altta yatan sorunun giderilmesi tremoru düzeltiyor. Seçilmiş vakalarda cerrahi yöntemler de kullanılabiliyor."

40 YAŞ SONRASI BAŞLIYOR
Titremenin nedenleri çeşitli olduğu için, görülme sıklığının da buna bağlı olarak değişiklik gösterdiğini ifade eden Dr. Alper, "Örneğin, ortostatik tremor daha çok 40 yaş üzerinde görülürken, Parkinson kaynaklı tremorların ortaya çıkma riski 60-65 yaşından sonra artıyor. Bu nedenle, tremorun sıklığı hakkında bilgi vermek güç oluyor. Metabolik nedenler, stres ve kafein kullanımı gibi etmenler tüm tremorların sıklığını hesaplamayı imkansız kılıyor. Ancak esansiyel tremor, 100 binde 350 gibi bir sıklıkla dünyada en fazla görülen hareket hastalığı olarak nitelendiriliyor" diye konuştu.

EL TİTREMESİNİN TÜRLERİ
Dr.Alper, klinik görünümüne ve orijinine göre el titremelerin şöyle sınıflandırdı:

Esansiyel tremor: En sık rastlanılan bu tremor türü genellikle ellerde başlıyor ve her iki elde birden görülüyor. Önce tek elde görüldüyse, ortalama üç yıl içinde diğer elde de ortaya çıkıyor. Ailesel olan ya da olmayan türleri bulunuyor. Tremor genellikle yazı yazarken, eşyaların tutulmasında ya da ince motor hareket gerektiren durumlarda belirginleşiyor. Bu tremor türü alkol alınınca duruyor, uykuda kayboluyor ve stresle artıyor. Öte yandan el titremelerine, ses veya dil tremoru da eşlik edebiliyor.

Parkinson tremoru: Parkinson hastalığında görülen bu tür, genellikle tek taraflı başlıyor ve çoğunlukla istirahat halinde ortaya çıkıyor. Tipik belirtisi ise para sayma hareketi yapar gibi, işaret ve başparmağın birlikte titremesi oluyor.

Serebellar (beyincikle ilişkili) tremor: Beyinciği etkileyen damarsal, tümöral, dejeneratif ya da kalıtsal nedenli birçok hastalıkta görülen bu titreme, istemli bir hareket sırasında ortaya çıkıyor. Kişi elektrik ya da asansör düğmesine basarken titreme meydana geliyor.

Psikolojik tremor: Dinlenirken ya da vücudun belli bir duruşunda, hareketle ortaya çıkabilen bu titreme, vücudun farklı yerlerinde izlenebiliyor. Sıklığı ve titremenin boyutunun değişkenlik gösterdiği bu durumlarda, hastalığa psikolojik rahatsızlıklar da eşlik ediyor.

Ortostatik tremor: Bu titreme türü ise bacaklarda görülüyor. Hasta ayağa kalkınca ortaya çıkıyor ve düşme korkusu uyandırıyor. Oturunca ise belirtiler sona eriyor.

Fizyolojik tremor: Herkeste ortaya çıkabilen bir tremor türü olan fizyolojik tremor, saniyede 7-12 kez gözleniyor. Bu türde titremenin salınımı, örnek vermek gerekirse parmağın ileri geri hareketi çok büyük olmuyor. Stres, korku, sıkıntı, hipoglisemi, hipertiroidi, alkolün bırakılması ve ateş gibi durumlarda ise gözle görülür hale geliyor."