HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ

Hazine garantili borçlarda, belediyeler içinde ilk sırayı 174 milyon dolarla İstanbul Büyükşehir Belediyesi aldı. Bunu, 151 milyon dolarla Adana, 147 milyon dolarla Eskişehir Büyükşehir Belediyesi izledi.

KİŞİ BAŞINA EN ÇOK DIŞ BORÇ ESKİŞEHİR'DE
Buna karşılık belediyelerin nüfusları baz alınarak HABERTURK.COM tarafından yapılan kişi başına Hazine garantili belediye borcu sıralamasının zirvesine Eskişehir oturdu. 781 bin nüfuslu Eskişehir'de kişi başına düşen borç 63 dolardan 72 dolara çıktı.

SAMSUNLU EN HIZLI BORÇLANAN OLDU
Fakat kuşkusuz en büyük sıçrama Samsun Büyükşehir Belediyesi'nde yaşandı. 2006 yılında Hazine garantili borcu sıfır olan Samsun, 2011 yılında ise 137 milyon dolarlık Hazine garantili borca sahip oldu.
1 milyon 251 bin Samsunlu'nun borcu kişi başına 109 dolara ulaştı.

SAHİL ŞERİDİ BORÇ ÖDÜYOR
Sahil şeridinde yer alan ilçe belediyelerinde ise borç düşüşü dikkat çekti. 6 milyon dolarlık Hazine garantili borcunu 5 yılda 2 milyon dolara indiren Çeşme ve Alaçatı Belediyesi'nde kişi başına borç miktarı 157 milyon dolar azaldı. Benzer bir durum, Foça, Bandırma, Didim, Marmaris Belediyeler Birliği, Milas belediyesi için de dikkat çekti.
Ankara Büyükşehir Belediyesi de Hazine garantili borcunu sıfırladı.

İZMİRLİ'NİN BORCUNDA MÜTHİŞ SIÇRAMA
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin ise 2006 yılında 27 milyon dolar olan Hazine garantili borcu, 2011 yılında 140 milyon dolara ulaştı. Böylece İzmirliler'in kişi başına belediye borcu 7 dolardan 35 dolara ulaştı.



Kamuda Hazine garantisiyle en fazla borcu bulunan banka ise 1 milyar 176 milyon dolarla Halk Bankası oldu.

2006-2011 döneminde Türkiye'nin dış borç yükündeki artışta özel sektör etkili oldu. 2006 sonunda, 121 milyar 142 milyon dolar dış borcu olan özel sektörün borç tutarı, 2011 yılı sonunda 202 milyar 754 milyon dolara ulaştı.

Böylece, özel sektör borçları, oransal olarak yüzde 67,4, parasal olarak da 81 milyar 612 milyon dolar artış gösterdi.

Buna karşılık, 2006 sonunda 71 milyar 587 milyon dolar olan kamunun toplam dış borcu, yüzde 31,4 oranında artarak 2011 yılı sonunda 94 milyar 99 milyon dolara çıktı. Bu şekilde kamunun dış borçlarında 22 milyar 512 milyon dolarlık artış meydana geldi.

Merkez Bankası'nın borçları ise 5 milyar 979 milyon dolar geriledi ve 9 milyar 699 milyon dolar oldu.

HAZİNE GARANTİLİ DIŞ BORÇLAR
2006-2011 döneminde Hazine garantili dış borç stoku da 4 milyar 303 milyon dolardan, 8 milyar 227 milyon dolara yükseldi. Bu borcun, 4 milyar 693 milyon dolarını kamunun, 3 milyar 534 milyon dolarını da özel sektörün borcu oluşturdu.

Mahalli idarelerin Hazine garantili borçları 1 milyar 207 milyon doları bulurken, mahalli idareler arasında en borçlu kuruluş, 174 milyon dolarlık ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi oldu. Adana Büyükşehir Belediyesi 151 milyon dolar, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 147 milyon dolar, İzmir Büyükşehir Belediyesi 140 milyon dolarla İstanbul'u takip etti.

EN BORÇLU KİT, TEDAŞ
Hazine garantili dış borç kullanan KİT'lerin 1 milyar 84 milyon dolar borcu bulunuyor. En borçlu KİT 393 milyon dolarla TEDAŞ olurken, Elektrik Üretim A.Ş'nin 351 milyon dolarlık, Türkiye Elektrik İletim A.Ş'nin 296 milyon dolar, BOTAŞ'ın ise 44 milyon dolar borcu bulunuyor.

Halk Bankası, kamu bankaları arasında Hazine garantili en fazla dış borca sahip banka oldu. Bu bankanın, 2011 yılı sonundaki toplam borcu 1 milyar 176 milyon dolar olarak hesaplandı. Halk Bankası'nı, Türkiye Kalkınma Bankası 653 milyon dolarla, İller Bankası 228 milyon dolarla izledi.

Özel sektörde de Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın 2 milyar 785 milyon dolar, Vakıflar Bankası'nın da 711 milyon dolarlık Hazine garantili dış borcu olduğu tespit edildi.